وانە هەشتەم: ماژولەکان (Modules) لە پایثون

بەخێربێیت بۆ وانە هەشتەم لە سلسلەی فێربوونی زمانی پایثون! لەم وانەیەدا، ئێمە بە تێکچوونی ماژولەکان (Modules) دەچینە سەر و چۆنیەتی بەکارهێنانیان بۆ دووبارە بەکارهێنانی کۆد و ڕێکخستنی بە شێوەی باشتر. ماژولەکان ئامرازێکی هێزمندن، کە یارمەتی ئەوەی دەدات کە بەرنامەکە بە بەشە کڵاو و ئاسان بەڕێوەبردن دابەش بکرێت، ئەمەش کۆدەکە بە شێوەی باشتر و دووبارە بەکارهێنان.

1. ماژولەکان چییە؟

ماژول (Module) فایلێکە کە کۆدی پایثون تێدایە، وەک فانکشنەکان، کلاسەکان، یان گۆڕاوەکان. ماژولەکان دەتوانن نوسراوبێن لەلایەن خۆت یان بەشێک بن لە کتێبخانە بنچینەییەکانی پایثون، یان تەنانەت کتێبخانە دەرەکیەکان کە بە بەکارهێنانی pip داخڵکراون.

نموونەکانی ماژولە بنچینەییەکان لە پایثون

• math : ماژولێک کە فانکشنە ماتماتیکییەکانی هەیە.
• random : ماژولێک بۆ دروستکردنی ژمارە عشوائی.
• os : ماژولێک بۆ کارکردن لەگەڵ سیستەمی کارکردەوە.
• datetime : ماژولێک بۆ کارکردن لەگەڵ بەروار و کات.

2. چۆنیەتی داخڵکردنی ماژولەکان

بۆ دەستگەیشتن بە کارەکانی ماژول لە ناو بەرنامەکەت، ئێمە دەتوانین بەکاربێنین وشەی import . چەندین ڕێگا هەیە بۆ داخڵکردنی ماژولەکان:

أ. داخڵکردنی ماژولی تەواو

import math


print(math.sqrt(16)) # ئەنجام: ٤.٠

ب. داخڵکردنی ماژول بە ناوی جیاواز

ئەگەر بەرنامەکەت پێویست بێت ناوی ماژول کورت بکەیت، ئێمە دەتوانین بەکاربێنین as .

import math as m


print(m.sqrt(16)) # ئەنجام: ٤.٠

ج. داخڵکردنی فانکشن یان گۆڕاوێکی دیاریکراو لە ماژول

ئەگەر پێویستت بێت تەنها بە فانکشن یان گۆڕاوێکی دیاریکراو بەکاربهێنیت، ئێمە دەتوانین بە شێوەی دەرئەنجام بەکاربێنین.

from math import sqrt


print(sqrt(16)) # ئەنجام: ٤.٠

د. داخڵکردنی هەموو شتەکان لە ماژول

ئێمە دەتوانین هەموو فانکشن و گۆڕاوەکان لە ماژول بەکاربێنین بە بەکارهێنانی * .

from math import *


print(sqrt(16)) # ئەنجام: ٤.٠

تێبینی: هەرچەندە بەکارهێنانی * ئاسانتر دەکات بۆ دەستگەیشتن بە هەموو فانکشنەکان، بەڵام دەکرێت بەدواداچوونی ناوەکان بێت ئەگەر فانکشنەکانی هاوشێوەی ناوەکان لە ماژولە جیاوازەکاندا بوون. بۆیە باشترە تەنها فانکشنەکانی پێویست بەکاربێنرێن.

3. دروستکردنی ماژولە تایبەتەکانت

ئێمە دەتوانین ماژولە تایبەتەکانی خۆمان دروست بکەین. ماژول فایلێکی پایثونە کە فانکشن یان گۆڕاوەکانی تێدایە. با بە شێوەیەکی سادە ماژولێک دروست بکەین.

أ. دروستکردنی ماژول

با فرض بکەین کە فایلێکی ناوی mymodule.py هەیە کە فانکشنەکانی خوارەوەی تێدایە:

# mymodule.py


def greet(name):
print(f"Hello, {name}!")


def add(a, b):
return a + b

ب. بەکارهێنانی ماژول لە بەرنامەیەکی تر

ئێستا دەتوانین ئەم ماژولە داخڵ بکەین و فانکشنەکانی تێدایە بەکاربێنین.

import mymodule


mymodule.greet("Ali") # ئەنجام: Hello, Ali!
result = mymodule.add(5, 3)
print(result) # ئەنجام: ٨

4. ماژولە بنچینەییەکانی گشتی

أ. ماژولی math

ئەمە بۆ کارکردن لەگەڵ کارە حسابیەکانە.

import math


print(math.pi) # ئەنجام: ٣.١٤١٥٩٢٦٥٣٥٨٩٧٩٣
print(math.sqrt(16)) # ئەنجام: ٤.٠
print(math.factorial(5)) # ئەنجام: ١٢٠

ب. ماژولی random

ئەمە بۆ دروستکردنی ژمارە عشوائیە.

import random


print(random.randint(1, 10)) # ژمارەیەکی عشوائی نێوان ١ و ١٠
print(random.choice(['apple', 'banana', 'cherry'])) # هەڵبژاردنی تەنکێکی عشوائی

ج. ماژولی os

ئەمە بۆ کارکردن لەگەڵ سیستەمی کارکردەوە، وەک دروستکردنی فایل یان بەدەستهێنانی ڕێڕەو.

import os


print(os.getcwd()) # بەدەستهێنانی ڕێڕەوی ئێستا
os.mkdir("new_folder") # دروستکردنی فۆڵدەرێکی نوێ

د. ماژولی datetime

ئەمە بۆ کارکردن لەگەڵ بەروار و کاتە.

from datetime import datetime


now = datetime.now()
print(now) # ئەنجام: بەروار و کاتی ئێستا
print(now.year) # ئەنجام: ساڵی ئێستا

5. داخڵکردنی ماژولە دەرەکیەکان بەکارهێنانی pip

لەگەڵ ماژولە بنچینەییەکان، زۆر کتێبخانە دەرەکی هەیە کە دەتوانیت بەکاربهێنیت. ئەم کتێبخانانە داخڵ دەکرێن بە بەکارهێنانی pip .

أ. داخڵکردنی کتێبخانەیەکی دەرەکی

نموونە: بۆ داخڵکردنی کتێبخانەی requests کە بۆ کارکردن لەگەڵ داواپەڕانی HTTP بەکاردێت:

pip install requests

ب. بەکارهێنانی کتێبخانە دوای داخڵکردن

import requests


response = requests.get("https://www.example.com")
print(response.status_code) # ئەنجام: ٢٠٠ (ئەگەر ماڵپەڕەکە کاربکات)

6. کارەکانی کارا

کارەکانی ١: بەکارهێنانی ماژولی math

import math


radius = 5
area = math.pi * math.pow(radius, 2)
print(f"ڕووبەری بازنەکە: {area}") # ئەنجام: ڕووبەری بازنەکە: ٧٨.٥٣٩٨١٦٣٣٩٧٤٤٨٣

کارەکانی ٢: بەکارهێنانی ماژولی random

import random


numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
random.shuffle(numbers) # ڕەنگکردنی تەنکەکان بە شێوەی عشوائی
print(numbers) # ئەنجام: لیستێکی ڕیزکراو بە شێوەی عشوائی

کارەکانی ٣: بەکارهێنانی ماژولی datetime

from datetime import datetime


birthday = datetime(1990, 5, 15)
today = datetime.now()


age = today.year - birthday.year
print(f"تەمەنت بریتییە لە: {age} ساڵ") # ئەنجام: تەمەنت بریتییە لە: ٣٣ ساڵ (بەپێی ساڵی ئێستا)

7. پێشنیارەکان لەسەر بەکارهێنانی ماژولەکان

• بەکارهێنانی ماژولە بنچینەییەکانی یەکەم: پێش ئەوەی گەڕان بۆ کتێبخانە دەرەکیەکان، هەوڵبدە ماژولە بنچینەییەکان بەکاربهێنیت، چونکە ئەمەکانە لە پایثوندا داخڵکراون و پێویستیان بە داخڵکردن نییە.

• ڕێکخستنی کۆد بە بەکارهێنانی ماژولەکان: ئەگەر بەرنامەکەت گەورە بێت، هەوڵبدە بەرنامەکە بە ماژولە کڵاو دابەش بکەیت بۆ هەر بەشێک.

• ڕەتکردنەوەی داخڵکردنی هەموو شتەکان بەکارهێنانی *: وەک دەرکەوت، داخڵکردنی هەموو شتەکان دەکرێت بەدواداچوونی ناوەکان بێت. هەوڵبدە تەنها فانکشن یان گۆڕاوەکانی پێویست بەکاربێنیت.

• بەکارهێنانی pip بە ئاگادارییەوە: کاتێک کتێبخانە دەرەکی داخڵ دەکەیت، دڵنیابە لەوەی ئەم کتێبخانانە باشە و نوێنە.

کۆتایی

لەم وانەیەدا، ئێمە فێر بووین چۆن ماژولەکان بەکاربهێنین لە پایثوندا بۆ دووبارە بەکارهێنانی کۆد و ڕێکخستنی بە شێوەی باشتر. ماژولەکان ئامرازێکی هێزمندن، کە یارمەتی ئەوەی دەدات کە بەرنامەکە بە بەشە کڵاو و ئاسان بەڕێوەبردن دابەش بکرێت.

لە وانەی داهاتوودا، ئێمە بیردەردەچینەوە بۆ برنامەنووسیی کۆبەندی (Object-Oriented Programming - OOP) و چۆنیەتی بەکارهێنانی کلاس و کۆبەندەکان لە پایثوندا. بەردەوام بمێنە لە چارەسەرکردن و هیچ شک نەکە لە پرسینەوەی پرسیارەکانت ئەگەر پێویست بە یارمەتیت هەبێت!

🚀 ئێستاش ئەتوانیت بەردەوام بمێنە لە ڕێگایەکی راستەقینە بۆ بوونی بەرنامەنووسێکی پێشکەوتوو!